W ŚWIECIE TŁUMACZEŃ

Wiele przyszłych studentów zafascynowanych nauką języków obcych zaczyna się już zastanawiać nad wyborem właściwego dla nich kierunku studiów: Filologia, a może tłumaczenia? Niestety wyboru dla przyszłych tłumaczy w Polsce nie ma! Dlaczego?

W Polsce,  jeśli chodzi o Tłumaczenia, nie istnieją studia licencjackie. Uważam to za błąd, gdyż studia podyplomowe nie są w stanie w ciągu dwóch lat przygotować odpowiednio do zawodu tłumacza. Niektórzy twierdzą, że filologia to taki sam kierunek jak Tłumaczenia, więc w czym problem? Otóż, Filologia, Lingwistyka Stosowana i Tłumaczenia to TRZY odrębne kierunki!

1. Filologia

Na klasycznych filologiach bardzo dużo uwagi i czasu poświęca się kulturoznawstwu i literaturoznawstwu.

Z planu zajęć filologii

gramatyka opisowa języka angielskiego

gramatyka kontrastywna angielsko-polska

historia języka

literatura brytyjska i amerykańska,      

wstępy do: językoznawstwa, kulturoznawstwa, teorii literatury,

teoria literatury

historia Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych

kulturoznawstwo brytyjskie i amerykańskie

metodyka nauczania języka angielskiego

proseminaria z literatury, językoznawstwa i studiów kulturowych

Jak możecie zaobserwować filolog posiada szeroką wiedzę z zakresu literatury i historii brytyjskiej i amerykańskiej. Wiedza ta może okazać się bardzo przydatna podczas tłumaczenia tekstu, lecz nie czyni z filologa tłumaczem.

2. Studia licencjackie z zakresu Tłumaczeń

Spójrzmy na plan włoskich studiów licencjackich „Traduzione e Mediazione Interculturale” (Tłumaczenia i Mediacja Kulturowa)

a) Wiedza teoretyczna

b) Język i Lingwistyka

    d) Wybór specjalności

3. Lingwistyka Stosowana

Na lingwistyce w trakcie nauki  kładzie się nacisk  na praktyczną naukę języków; przede wszystkim na tłumaczenia i językoznawstwo. Generalna zasada obowiązująca na lingwistyce stosowanej jest następująca: uczymy się dwóch języków, przy czym jeden jest wiodący, ma charakter podstawowy, natomiast drugi jest jego uzupełnieniem - co zresztą wcale nie znaczy, że poświęca mu się mniej miejsca w programie nauczania. Wprost przeciwnie, bo absolwent lingwistyki po zakończeniu nauki powinien biegle posługiwać się obydwoma. Kierunek jest zbliżony do nie istniejącego w Polsce „Tłumaczenia i Mediacja Kulturowa”.

Przedmioty nauczania realizowane na lingwistyce stosowanej:

gramatyka opisowa

gramatyka kontrastywna

historia języka

historia literatury

historia wybranego obszaru językowego

wiedza o krajach wybranego obszaru językowego

wiedza o akwizycji i nauce języków

wstęp do językoznawstwa

wstęp do literaturoznawstwa

historia filozofi

Wybrane przedmioty realizowane w ramach specjalności: translatoryka:

teoria i pragmatyka przekładu

przemawianie publiczne w języku polskim i obcym

emisja głosu

stylistyka języka polskiego

podstawowe zagadnienia UE

podstawowe zagadnienia ekonomiczne i prawne

etykieta tłumacza

język specjalistyczny

Podsumowanie

Moim zdaniem, pomimo wielu niepotrzebnych przedmiotów takich jak historia języka historia literatury, historia wybranego obszaru językowego i wielu wielu innych, jedynie Lingwistyka Stosowana jest w stanie zapewnić dobre przygotowanie do zawodu tłumacza. A co o wy o tym myślicie?

Witam was w Nowym Roku! Mam nadzieję, że spodoba się wam nowy wygląd mojego bloga!! Dzisiaj chcę byśmy wspólnie zastanowili się nad polskim dubbingiem, i lektorem. Ale zacznijmy od krótkiego wprowadzenia: co to jest dubbing? Co to takiego lektor?

Dubbing to tworzenie ścieżki dialogowej filmu, serialu lub gry polegające na zastąpieniu oryginalnej ścieżki lokalną wersją językową. Przygotowanie dubbingu znacznie różni się od przygotowań pozostałych wersji. Wszystkie elementy, które tłumacz innych wersji (lektorskiej, napisowej) pomija czyli okrzyki, westchnięcia, autor wersji dubbingowej musi umieścić na swojej liście dialogowej. Zatem, granie w dubbingu nie jest łatwe. Sztuka ta często bywa niedoceniana, a przecież jest trudniejsza niż zwyczajne granie roli w filmie.

LEKTOROM MÓWIĘ NIE!!!

Niestety w Polsce (moim zdaniem), często tłumaczenie odbiega od oryginału. Wiele słów, żartów jest całkowicie pominiętych, niektóre teksty są okrojone inne zaś przetłumaczone w taki sposób, że w ogóle nie mają sensu i nie są śmieszne. Np. serial telewizyjny ‘How I met your mother’( Jak poznałem waszą matkę), emitowany na stacji ‘comedy central’, polecam obejrzeć w oryginale, gdyż z polskim lektorem serial mnie w ogóle nie śmieszy. ! Kiedyś zdarzało mi się oglądać  filmy czy seriale z polskim lekorem, ale skutecznie wyleczyło mnie z tego porównanie z oryginalną wersją. Nigdy więcej!  Niektóre tłumaczenia są wzięte chyba z kosmosu i potrafią zabić cały humor w najzabawniejszych scenach. Szczególnie razi to w sitcomach - w tle śmiech, a ja nie rozumiem, co w tym śmiesznego, bo tłumacz sobie nie poradził z oddaniem komizmu słownego.

Nie wszyscy wiedzą ,że w innych krajach europejskich każdy film jest z dubbingiem, gdyż każdy aktor ma swojego odpowiednika. Np. Harrisona Forda w Hiszpanii podkłada w każdym filmie ten sam aktor Camilo Garcia Casar, itd.

Lektor (voice over) jest tak naprawdę popularny tylko w Polsce, Rosji i Bułgarii. Jeśli chodzi o europejskie filmy , większość z nich stosuje dubbing lub napisy. Z drugiej strony przeciwnicy dubbingu twierdzą, że odbiera on niektórym filmom specyficzny klimat. Jakie jest najlepsze rozwiązanie? Moim skromnym J zdaniem, NAPISY!  Uważam, że film z napisami, pozwala nam osłuchać się z językiem i nauczyć się wiele słów, czyli nauka połączona z przyjemnością. No, ale wybór należy do was!

Pozdrawiam,

Słownik od zawsze był i będzie jednym z najważniejszych narzędzi pracy każdego tłumacza. Na rynku dostępnych jest coraz więcej nowych słowników, im jest ich więcej, tym trudniej wybrać coś wartościowego.

                                 A zatem jaki słownik powinnien znalezc się na naszej półce?

Rodzaje slowników:

 (zawiera hasła tylko w języku angielskim lub tylko w polskim, itd.)

(słownik, w którym są podane wyrazy jednego języka i odpowiadające im wyrazy innego języka)

Oto moje propozycje:

Język angielski

2.      Online oxford collocations

http://oxforddictionary.so8848.com/

 Słownik zawiera ponad 150.000 kombinacji słów (rzeczowników, przymiotników,czasowników) Co to takiego kolokacja? To inaczej związek frazeologiczy. Oba wyrazy w kolokacji są "związane" ze sobą i nie chcą "współpracować" z innymi wyrazami, mówimy np. strong wind, heavy rain, ale nigdy nie odwrotnie strong rain lub heavy wind :P

Serwis internetowy, który zawiera wyszukiwarkę umożliwiajacą  dostęp do przetłumaczonych już dokumentów ( brak polskiej wersji). Doskonale się sprawdza przy tłumaczeniu z języka włoskiego na angielski i viceversa, oraz  z języka hiszpañskiego na angielski i viceversa.

Język  hiszpański. 

W odróżnieniu od innych słowników nie zawiera definicji słów lecz ich poszczególne kombinacje oraz określa częstotliwość tych kombinacji. Jest dość ciężki w użyciu, dlatego też jest polecany osobom posiadającym zaawansowaną znajomość języka hiszpañskiego

A to przykład:

Rzeczownik EDAD łączy się z nastepującymi przymiotnikami: corta, madura, adulta, itd Następnie mamy podane przysłówki, czasowniki i przyimki.  

www.wordreference.com

WordReference jest słownikiem online. Jest łatwy w obsłudze i zawiera forum, na którym internauci dzielą sie swoimi wątpliwościami. Posiada synonimy, antonimy, odmiany czasowników i ich definicje

  

3. RAE –Real Academia de la Lengua.

 www.rae.es 

Jego zaletą jest to, że podane w nim definicje mają "moc urzędową". Jego jedynym problemem zas, że praktycznie nie posiada żadnych przykładów. Dlatego też, odradzam go osobom początkującym.

Jezyk włoski

1. Dizionario italiano  HOEPLI

Dostępny w wersji papierowej i online.  Zawiera definicje słów, idiomy, wyrażenia potoczne oraz synonimy i antonimy. Prosty w użyciu i bardzo przydatnyyyy!

2. Treccani

http://www.treccani.it/vocabolario/


Dostępny w wersji papierowej i online.Oprócz definicji slów zawiera różnorodna tematykę: sport i czas wolny, sztuka, językoznawstwo, technologia, socjologia i historia, itd.

Pozdrawiam,

Języka włoskiego zaczęłam się uczyć w wieku 14 lat. Najpierw uczęszczałam do szkoły językowej, następnie zapisałam się na lekcje indywidualne. W klasie maturalnej zdecydowałam się na zdawanie matury z włoskiego na poziomie rozszerzonym. No w końcu byłam już po 4 latach nauki języka, więc czemu nie spróbować?  Egzamin pisemny zdałam na 77 % (nie pamiętam już dokładnie, starość nie radość J ), egzamin ustny natomiast zdałam na 100%. Komisja zachwalała moją biegłą znajomość języka, płynność mowy i oczywiście bogate słownictwo. Czego chcieć więcej? Umiem biegle włoski, więc, mogę śmiało rozpocząć moje ukochane studia na tamtejszych uniwersytetach.  No przecież mówię biegle, czemu nie?

   

Wrzesień 2007:  Ląduję na lotnisku Guglielmo Marconi w Bolonii, podekscytowana, lekko podenerwowana zbliżającymi się egzaminami wstępnymi, ale za to pewna siebie. No przecież ja mówię biegle po włosku… Wychodząc z lotniska zaczepiam przypadkowego Włocha pytając go o drogę do centrum miasta:

- „Scusa l’autobus per andare al centro…dove lo prendo?       ( Skąd odjeżdża autobus do centrum?)

-„ Boh” (dźwięk boh znaczy nie wiem)

Ok. Nic nie zrozumiałam. No pewnie ten Włoch był jakiś dziwny, nie ma się co przejmować. Ja przecież mówię BIEGLE! Zauważyłam jednak autobus z napisem BLQ CENTRO. Ok, pewnie jedzie do centrum no ale przecież trzeba się upewnić:

- „Quest’autobus va al centro”?  (Ten autobus jedzie do centrum?)

-E ( dźwięk oznaczający „tak”)

- Non capisco. Va al centro o no? ( Nie rozumiem, jedzie do centrum czy nie?)

- E

- Cosa? Si o no? ( co? tak czy nie?)

- Cazzo, mo’ mi rompi le scattole, sei proprio fusa, cavolo,  che non capisci un cazzo… ( czyli jednym słowem ten szanowny „italiano” puścił mi niezłą wiązankę słów)

No nic, nie zrozumiałam o co mu chodzi. Ale przecież to nie koniec świata. Ludzie są podenerwowani, to pewnie dlatego nic nie rozumiem. Dojeżdżam do centrum…trzeba szukać hotelu. Oczywiście dalej nic nie rozumiem.

Po przyjeździe do hotelu, jestem już poważnie zmartwiona, tym bardziej, że za 2 dni mam egzaminy wstępne na uczelnię….

Na szczęście egzamin zdałam! Ale dalej mam kłopoty ze zrozumieniem. Ogarnia mnie złość, czuję się oszukana, przecież uczę się włoskiego od 4 lat, komisja zachwalała moje umiejętności, a ja nie jestem w stanie zrozumieć nawet zwykłego „włoskiego Jana Kowalskiego” ! Ok, ważne, że się dostałam! Jakoś to będzie…

Pierwszy dzień na uczelni zawsze jest stresujący, tym bardziej w obcym kraju. Włosi są jednak spoko, oprócz niektórych Włoszek ubranych od stóp do głów w szykowne ciuchy od Armaniego. Poznaje Paolo, przystojnego Włocha, który będzie ze mną studiować. Opowiada  mi, że ma skręconą nogę (przynajmniej go zrozumiałam), zajeżdża mocnym bolońskim akcentem, ale go rozumiem! yuppi! Wyrażam swoje zmartwienie : „Mi discresce” czyli „przykro mi”. Paolo patrzy na mnie ze zdziwieniem, po czym mówi mi, że udaję inteligentną i się wywyższam. Gdybym tylko wiedziała, że „Mi discresce” to bardzo literacka forma od „Przykro mi” to pewnie Paolo dziś byłby moim kolegą i przetańczyłabym z nim całą noc na dyskotece.

Oczywiście takich przykładów jest więcej. Tysiące…wyobraźcie sobie ile wstydu się najadłam. Kicha! Nasuwa mi się jednak pytanie: Po co uczymy się w Polsce Włoskiego, Hiszpańskiego itd.? Języka uczymy się po to by biegle się nim posługiwać czyli „rozumieć i być rozumianym”.  Literackie słownictwo niczym wyjęte z sonetów Petrarki, do niczego nam nie jest potrzebne. Dogłębne uczenie się książkowych regułek gramatycznych też nie pomoże nam w zrozumieniu rodowitego Włocha. Przeciętny Włoch rzadko używa trybu łączącego i używa tysiące gestów, które same w sobie zawierają już znaczenie.  Dlatego też, w szkołach powinni uczyć native speakerzy czyli rodowici Włosi. To pomogłoby nam w osłuchaniu się z językiem i w nauce potocznego języka, używanego na co dzień.  Sama jestem tego żywym przykładem. Studiowałam język arabski, a moja nauczycielka pochodząca z Tunezji nie znała ani jednego słowa po włosku. Oczywiście to był wielki stres, ale opłaciło się. Do dziś moi arabscy koledzy dziwią się jak  tak krótkim czasie nauczyłam się ich dźwięków (wychodzą one z gardła, nie każcie mi wyjaśniać J)

Za tydzień wyjeżdżam do Anglii, mój chłopak nieustannie mnie wypytuje: „Mówisz dobrze po angielsku”?  Na co ja odpowiadam: „tak” . Czy za tydzień zrozumiem przeciętnego Johna Smitha na dworcu autobusowym ? Odpowiadam: Pewnie nie.

Pozdrawiam,

Dziś skupimy się na podstawowych technikach i strategiach używanych przy tłumaczeniu różnorodnych tekstów. Oto najbardziej znane z nich:

Zostaje zachowana kolejność słów z języka źródłowego, przetłumaczone słowa nie pasują do kontekstu.

Przykład:

‘It’s raining cats and dogs’

Pada kotami i psami

(leje jak z cebra)

Tworzy tekst docelowy bez zachowania stylu i formy tekstu źródłowego

Kultura języka źródłowego jest zaadaptowana na docelową, co ma swoje plusy i minusy.  Z jednej strony, tłumaczenie powinno przybliżać nam obce kultury, z drugiej strony adaptacja ułatwia odbiory rozumienie czytanego przez niego tekstu.

Comen una paella

Jedzą ryż z mięsem zamiast jedzą paellę.

Zmiana treści oryginału, zachowując przy tym jego zasadniczy sens.